تاریخ بلک فرایدی ۲۰۲۵: همه چیز درباره بزرگ‌ترین روز خرید جهان

بلک فرایدی یا «جمعه سیاه» فقط یک روز خرید نیست؛ یک پدیده اقتصادی است که مرزهای جغرافیایی را پشت سر گذاشته و تبدیل به شاخصی برای سنجش سلامت مالی بازار جهانی شده است. در سال ۲۰۲۵، این روز در تاریخ ۲۸ نوامبر (۷ آذر ۱۴۰۴) برگزار خواهد شد؛

وزی که میلیاردها دلار در چند ساعت جابه‌جا می‌شود و رکوردهای جدیدی در فروش آنلاین و حضوری ثبت می‌گردد.تاریخ بلک فرایدی هر سال با تغییر تقویم میلادی و عید شکرگزاری در آمریکا تنظیم می‌شود، اما تأثیر آن مدت‌ها قبل از فرا رسیدن روز اصلی آغاز می‌گردد. برای کاربران ایرانی، این روز در سال‌های اخیر بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته، چون با رشد فروشگاه‌های بین‌المللی آنلاین و سیستم‌های پرداخت ارزی، امکان شرکت در تخفیف‌های جهانی بیش از پیش فراهم شده است.

تاریخچه و تکامل بلک فرایدی

نخستین بار در دهه ۱۹۶۰، پلیس فیلادلفیا اصطلاح «بلک فرایدی» را برای توصیف ترافیک سنگین خیابان‌ها پس از روز شکرگزاری به کار برد. بعدها، خرده‌فروشان آمریکایی از همین اصطلاح برای اشاره به روزی استفاده کردند که حساب‌هایشان از «قرمز» به «سیاه» یعنی از ضرر به سود تغییر می‌کرد.
از آن زمان تاکنون، تاریخ بلک فرایدی به نمادی از آغاز فصل خرید کریسمس تبدیل شده است. در سال ۲۰۲۴، فقط در ایالات متحده بیش از ۱۰.۴ میلیارد دلار خرید آنلاین در همین روز انجام شد که نسبت به سال قبل ۷ درصد رشد داشت. این رقم نشان‌دهنده جهش بزرگ خرده‌فروشی دیجیتال در سطح جهانی است.

گسترش جهانی

در دهه ۲۰۱۰، فروشگاه‌هایی مانند آمازون، علی‌اکسپرس، و eBay مفهوم بلک فرایدی را به بازار جهانی معرفی کردند. حالا دیگر این روز فقط مختص آمریکا نیست. کشورهای اروپایی، خاورمیانه و حتی شرق آسیا نیز کمپین‌های مشابهی برگزار می‌کنند. در ایران هم، برخی فروشگاه‌های اینترنتی با الگوبرداری از این رویداد، تخفیف‌های ویژه ارائه می‌دهند، هرچند هنوز به گستردگی نسخه آمریکایی آن نیست.

تحلیل اقتصادی بلک فرایدی ۲۰۲۵

بلک فرایدی هر سال معیار ارزیابی رفتار مصرف‌کنندگان جهان است. در سال ۲۰۲۵، برآورد می‌شود حجم کلی تراکنش‌های مالی در این روز از مرز ۱.۶ تریلیون دلار بگذرد؛ رقمی بی‌سابقه که معادل ۱.۴ درصد کل تولید ناخالص جهانی است.

این داده‌ها نشان می‌دهد رشد خرید آنلاین سریع‌تر از خرید حضوری است. میانگین تراکنش کارت‌های اعتباری در ایالات متحده در روز بلک فرایدی ۲۰۲۴ حدود ۲۳۵ دلار بود و انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۵ این عدد به ۲۶۸ دلار برسد.

الگوهای رفتاری مصرف‌کننده

بررسی داده‌های ۵ سال اخیر نشان می‌دهد خریداران بین‌المللی سه مرحله‌ی رفتاری دارند: پیش‌خرید، خرید اصلی، و خرید پس از تخفیف.مرحله پیش‌خرید از دو هفته قبل آغاز می‌شود، وقتی برندها شروع به انتشار تبلیغات و کوپن‌ها می‌کنند. در روز اصلی، یعنی تاریخ بلک فرایدی، میانگین زمان ماندگاری کاربران در سایت‌های فروش به ۹ دقیقه و ۴۲ ثانیه می‌رسد.

این رقم برای سایت‌هایی مانند آمازون به بیش از ۱۴ دقیقه افزایش یافته است.
در ایران، داده‌های Google Trends نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۴، جست‌وجوی عبارت «Black Friday» در بازه ۳ تا ۱۰ آذر، نسبت به سال قبل ۲.۳ برابر رشد داشت. پیش‌بینی می‌شود در آذر ۱۴۰۴، این میزان جست‌وجو به رکورد تازه‌ای برسد، چون کاربران ایرانی بیشتر با زمان دقیق و روش‌های خرید آشنا شده‌اند.

رفتار برندها و فناوری‌های جدید

در سال ۲۰۲۵، برندها از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای مدیریت تخفیف‌ها و انبارها استفاده می‌کنند. الگوریتم‌های پیش‌بینی قیمت بر اساس داده‌های رفتاری کاربران طراحی می‌شوند تا پیشنهادهای پویا در لحظه نمایش داده شود.

مهاجرت اقتصادی در فصل خرید

جالب است بدانید که در سال‌های اخیر، هم‌زمان با گسترش تجارت جهانی و فرصت‌های کاری در شرکت‌های بین‌المللی، علاقه به مهاجرت اقتصادی در فصل بلک فرایدی افزایش یافته است. بسیاری از متخصصان حوزه تجارت الکترونیک و دیجیتال مارکتینگ از این دوره برای شرکت در دوره‌های بین‌المللی یا سفرهای کاری استفاده می‌کنند.
در این میان، متقاضیان ویزای کانادا در ماه نوامبر رشد محسوسی داشته‌اند؛ زیرا بسیاری از نمایشگاه‌های فناوری و فروشگاه‌های خرده‌فروشی بزرگ کانادا نیز در زمان بلک فرایدی تخفیف‌های ویژه ارائه می‌کنند. این کشور علاوه بر بازار مصرف قوی، یکی از مراکز مهم توسعه تجارت الکترونیک در آمریکای شمالی است.

نقش کشورهای نوظهور در بلک فرایدی

در گذشته، ایالات متحده و بریتانیا بیشترین سهم را از فروش جهانی داشتند. اما از سال ۲۰۲۳، کشورهای آسیایی به‌ویژه چین، هند و ترکیه رشد چشمگیری نشان داده‌اند.در سال ۲۰۲۵، پیش‌بینی می‌شود سهم آسیا از کل فروش بلک فرایدی به ۳۷٪ برسد. دلیل اصلی این رشد، نفوذ بالای تجارت موبایلی و افزایش روش‌های پرداخت بین‌المللی است.
در ایران نیز فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ با الگوبرداری از این رویداد، جشنواره‌های مشابهی برگزار می‌کنند. هرچند محدودیت‌های پرداخت ارزی همچنان مانع مشارکت گسترده است، اما بسیاری از کاربران ایرانی با استفاده از کارت‌های بین‌المللی یا واسطه‌ها، در خریدهای جهانی شرکت می‌کنند.

تحلیل آماری رفتار کاربران ایرانی

طبق آمار غیررسمی پلتفرم‌های پرداخت بین‌المللی، در بلک فرایدی ۲۰۲۴ حدود ۷۲ هزار تراکنش از کارت‌های متصل به کاربران ایرانی ثبت شده است. میانگین خرید حدود ۱۸۶ دلار بوده و بیشترین دسته‌بندی کالاها شامل لوازم دیجیتال، پوشاک و اشتراک‌های نرم‌افزاری بوده است.

ارتباط بلک فرایدی با سیاست‌های مالی جهانی

اقتصاددانان بلک فرایدی را نه‌تنها یک پدیده تجاری، بلکه شاخصی از اعتماد مصرف‌کننده می‌دانند. هر چه میزان خرید در این روز بیشتر باشد، پیش‌بینی رشد اقتصادی سال آینده نیز بالاتر ارزیابی می‌شود.در سال ۲۰۲۴، رشد ۷ درصدی فروش بلک فرایدی، باعث افزایش ۰.۲ درصدی شاخص مصرف ایالات متحده شد. برای سال ۲۰۲۵، مؤسسه‌ی Moody’s پیش‌بینی کرده این شاخص به ۰.۳ درصد برسد، که بالاترین رقم در دهه اخیر است.

آینده بلک فرایدی تا ۲۰۳۰

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا سال ۲۰۳۰، خریدهای آنلاین در روز بلک فرایدی بیش از ۷۵٪ کل فروش را تشکیل خواهند داد. فروشگاه‌های فیزیکی به سمت مدل‌های ترکیبی حرکت می‌کنند؛ یعنی مشتری کالا را به‌صورت آنلاین سفارش می‌دهد اما در فروشگاه تحویل می‌گیرد.
بلک فرایدی همچنین به یک پدیده اجتماعی تبدیل شده است؛ ترکیبی از خرید، رقابت و سرگرمی. در آینده نزدیک، فروشگاه‌ها از هوش مصنوعی برای تحلیل لحظه‌ای رفتار مشتری استفاده می‌کنند تا پیشنهادها را در چند ثانیه شخصی‌سازی کنند.

فرصت‌های اقتصادی

با گسترش تجارت بین‌المللی و رشد بازارهای جهانی، بسیاری از فعالان اقتصادی، بازاریابان و صاحبان کسب‌وکارهای ایرانی در ماه نوامبر برای شرکت در همایش‌های تجاری یا همکاری با برندهای جهانی برنامه‌ریزی می‌کنند. در این بازه زمانی، درخواست‌های وقت سفارت کانادا افزایش محسوسی دارد، زیرا کانادا یکی از مراکز اصلی خرده‌فروشی و فناوری تجارت آنلاین محسوب می‌شود.
کارآفرینان حوزه دیجیتال مارکتینگ معمولاً از فرصت بلک فرایدی برای مطالعه رفتار مصرف‌کننده و الگوهای تبلیغاتی جهانی استفاده می‌کنند تا بتوانند مدل‌های مشابهی را در بازار ایران پیاده‌سازی کنند. به همین دلیل، بلک فرایدی دیگر فقط یک روز خرید نیست؛ یک کلاس جهانی بازاریابی است که دروازه ورود به دنیای تجارت دیجیتال محسوب می‌شود.

جمع‌بندی

در نهایت، تاریخ بلک فرایدی ۲۰۲۵ (۲۸ نوامبر) فقط یک عدد در تقویم نیست؛ نشانه‌ای از تغییر رفتار جهانی مصرف‌کنندگان است. از خیابان‌های نیویورک تا بازارهای دیجیتال دبی و سنگاپور، همه به نوعی تحت‌تأثیر این روز قرار می‌گیرند. حجم خرید، فناوری‌های نو، رفتار اقتصادی مردم و حتی سیاست‌های مالی کشورها به این روز گره خورده است.

برای ایرانی‌ها نیز بلک فرایدی ۱۴۰۴ فرصتی است برای تجربه بازار جهانی، چه از طریق خرید کالا، چه از نگاه تحلیل اقتصادی و حتی به‌عنوان راهی برای درک تحولات تجارت دیجیتال در سطح بین‌الملل.بلک فرایدی دیگر فقط جمعه‌ای پر از تخفیف نیست، بلکه آینه‌ای از اقتصاد جهانی است؛ جایی که هر کلیک، هر خرید و هر تصمیم، بخشی از پازل بزرگ اقتصاد مدرن را می‌سازد.

همچنین بخوانید درباره: بهترین مقصدهای سفر خارجی برای زمستان ۱۴۰۴