فرهنگ، تاریخ و شکوه اروپا را می‌توان در شهر پاریس فرانسه تجربه کرد و با تماشای عظمت کلیسای نوتردام به‌عنوان «قلب معنوی پاریس» به فضای مذهبی در قرون گذشته بازگشت؛ زیرا این شاهکار بزرگ از قرن دوازدهم ساخته شده است. اگر بخواهیم از بین مکان‌های پاریس نمادی را انتخاب کنیم، قطعا باید به بنای بی‌نظیر این کلیسای کاتولیک اشاره کرد.
کلیسای نوتردام کجاست؟
بنای بسیار دیدنی نوتردام به‌عنوان نشانی از تاریخ و ایمان در نیمه شرقی ایل د لا سیته در جزیره‌ای در رودخانه سن قرار دارد. یکی از دلایل شهرت آن را معماری بسیار زیبا و خیره‌کننده گوتیک تشکیل می‌دهد.
مورخان می‌گویند نوتردام پاریس بر روی ویرانه‌های یک مکان‌های مذهبی یعنی معبد گالو- رومی ساخته شده است که تا پیش از قرن چهارم در آن‌جا قرار داشت و شواهدی که بر این ادعا مطرح می‌کنند، جزییات معماری مثل ستون رومی به‌یادماندنی با عنوان «ستون قایق‌رانان» است که سال 1710 در زیر کلیسای جامع کشف شد.
معنای نوتردام
نوتردام یک کلمه فرانسوی است که در زبان انگلیسی به «بانوی ما» ترجمه می‌شود. این نام به مریم باکره، مادر عیسی مسیح اشاره دارد که قدیس را حامی کلیسای جامع پاریس به‌عنوان یک تقدیمی به آن بانو می داند.
درباره کلیسای نوتردام بیشتر بدانیم
هنوز به نوجوانی نرسیده بودم که یک کتاب رمان به دستم رسید با نام «گوژپشت نوتردام» و من با دیدن تصویر روی جلد و کلمه گوژپشت کمی از آن می‌ترسیدم. کتاب را با حال‌وهوای نسبتا کودکانه‌ای خواندم؛ ولی از این‌که می‌توانستم کلمه نوتردام را به‌درستی تلفظ کنم احساس خوشایندی داشتم. خواندن این رمان سرآغازی شد بر خواندن رمان‌های فرانسوی دیگری که همه آن‌ها نقش عامل موثری را در ایجاد علاقه من به کشور فرانسه بازی می‌کردند. این احساس بی‌ربط نبود، یک فرانسه است و یک کلیسای جامع قرون وسطایی با نام کلیسای نوتردام.
تاریخچه کوتاهی از کلیسای نوتردام
ساخت این بنا در دوران قرون وسطی صورت گرفته است. در سال 1163 با نظارت اسقف موریس ساخت آن به‌مدت دو سال آغاز و تا سال 1260 بخش زیادی از آن تکمیل شد؛ البته در قرون بعدی نیز اصلاحاتی در ساخت و معماری آن صورت گرفت. در دهه 1790 و در طول انقلاب فرانسه، نوتردام در معرض مورد هتک حرمت گسترده‌ای واقع شد و بسیاری از تصاویر مذهبی آن آسیب دید یا از بین رفت.
رخدادهای مهم
این مکان تاریخی مهم در قرن نوزدهم شاهد تاج‌گذاری ناپلئون بناپارت بود؛ همچنین تشییع جنازه بسیاری از روسای جمهور فرانسه نیز در آن برگزار شده است. در سال 1831 با انتشار رمان گوژپشت نوتردام اثر ویکتور هوگو؛ نویسنده شهیر و پرآوازه فرانسوی علاقه و توجه بسیاری از مردم به این مکان جلب شد که در پی آن و در بین سال‌های 1844 و 1864 کار مرمت و بازسازی کلیسا با نظارت یوژن ویوله لو دوک کلید خورد.
پس از آزادی پاریس از دست آلمان نازی در تاریخ 26 اوت 1944، همراه با خواندن سرود Magnificat در نوتردام جشن آزادی و پیروزی به اجرا در آمد. در آغاز سال 1963، چهره کلیسای نوتردام از دوده و آلودگی‌ها پاک شد و در نهایت باید از پروژه‌های پاک‌سازی و مرمت آن در فاصله سال‌های 1991 تا 2000 یاد کنیم.
سال‌های بسیار طولانی است که فرانسه در کنار انبوه فرصت‌های گردشگری خود از شهرت و آوازه پرافتخار نوتردام به‌عنوان کلیسای جامع اسقف اعظم پاریس بهره می‌برد و در برابر چشم بسیاری از گردشگران سراسر جهان به خود می‌بالد.
مطالبی درباره:توسکانی: سفری به قلب رنسانس ایتالیا
در کلیسای نوتردام چه چیزهایی وجود دارد؟
جدا از تمام دیدنی‌های جذابی که کشور فرانسه و شهر افسون‌گر پاریس به مسافران، گردشگران و علاقه‌مندان عرضه می‌کند، این بنای باشکوه، دنیایی از دیدنی‌های ارزشمند را در خود نگه می‌دارد که تنها گوشه‌ای از آن‌ها شامل موارد زیر است:
تاج خار: یادگاری از عیسی مسیح
این یادگاری شامل مقداری از چوبی است که عیسی بر آن به صلیب کشیده شد و به‌عنوان باارزش‌ترین و مقدس‌ترین دارایی‌های کلیسای جامع شناخته می‌شود. این تاج از یک دایره 21 سانتی‌متری تشکیل شده است که نخ‌های طلا آن را در جایگاه خود نگه می‌دارند.
این اشیاء در قرن سیزدهم توسط شاه لویی نهم که بعدها به سنت لوئیس شهرت یافت به پاریس آورده شدهاند. به این مجموعه باید تونیکی را اضافه کرد که او پوشیده است!
گراند ارگان: بزرگ‌ترین ارگ فرانسه
یکی از مهم‌ترین اشیای کلیسا را باید ارگ بزرگ آن با نام گراند ارگان دانست که 8000 لوله، یک کنسول با 5 صفحه کلید، پدال و 109 ایستگاه آن را تشکیل می‌دهند. بزرگ‌ترین لوله‌های این ساز دیدنی تا 32 فوت ارتفاع دارد.
پنجره گل رز: جواهر معماری
پنجره گل رز نوتردام با طول عمری از سال 1225 در ضلع غربی کلیسای نوتردام شکل گرفته‌اند و مریم باکره را به تصویر می‌کشد که صحنه‌هایی از عهد عتیق او را احاطه کرده‌اند. در گذر جنوبی نیز پنجره رز دیگری دیده می‌شود که سال ساخت آن به 1260 برمی‌گردد. این قسمت عیسی را در مرکز نشان می‌دهد که در بین شهدا، رسولان و باکره‌های مقدس جای دارد. در این پنجره می‌توان 84 صفحه شیشه‌ای رنگی را تماشا کرد که خطی از نور را شکسته‌اند و زیبایی خاطره‌انگیزی را خلق کرده‌اند!
پنجره رز شمالی تصویری سنتی از مریم باکره را به نمایش می‌گذارد که نوزادش، مسیح کودک را در آغوش گرفته است. تولد سلطنتی او توسط حلقه پادشاهان و پیامبران کتاب مقدس در اطراف بسیار شکوهمند به نظر می‌رسد. این تنها پنجره‌ای است که شیشه‌های اصلی قرن سیزدهم را به ما نشان می‌دهد.
برج‌های کلیسا: خانه ناقوس
کلیسای جامع همراه با دو برج 69 متری خود شکوه دیگری دارد. برج جنوبی بین سال‌های 1220 و 1240 ساخته شد و برج شمالی در فاصله سال‌های 1235 تا 1250 به بهره‌برداری رسید. این برج‌ها مکانی هستند که ناقوس اصلی کلیسا در خود جای داده‌اند.
برج جنوبی از‌طریق 387 پله پلکانی در دسترس بازدیدکنندگان قرار دارد که در سالن گوتیک و در سطح پنجره جای گرفته‌اند، جایی که می‌توانید به تماشای پرویس و مجموعه بی‌نظیری از نقاشی‌ها و مجسمه‌های دوره‌های قبلی تاریخ کلیسا بایستید.
گارگویل‌ها: دورگه‌های افسانه‌ای
نمای بیرونی کلیساهای گوتیک با مجسمه‌های گروتسک یا هیولا تزیین شدهاند که عبارت‌اند از «گارگویل» و «واهی» که موجوداتی دورگه و افسانه‌ای هستند با بدنی به‌شکل شیر و سری به‌شکل بز. همچنین موجوداتی شبیه جغد یا خفاش که گوشت انسان را می‌خورند.
گارگویل‌ها که در حدود سال 1240 به نمای کلیسای نوتردام اضافه شدهاند، در زمان ریزش باران نقش ناودان‌هایی موثر را دارند که مانع تجمع آب بر روی پشت‌بام کلیسا می‌شوند و اجازه نمی‌دهند باران شدید به دیوارها و پنجره‌ها آسیب بزند و ملات سنگ را فرسایش دهد. آن‌ها مانند آب‌نمایی تزیینی به‌صورت نهر آب نیز شکل گرفته‌اند.
ماجرای آتش سوزی نوتردام
متاسفانه این بنای تاریخی یک‌بار دچار آتش‌سوزی شد. در 15 آوریل 2019، شعله‌های آتش از پشت‌بام کلیسا سر برآوردند و در اثر آن مناره کلیسا (فلش) فروریخت. آتش بخش زیادی از سقف را ویران کرد؛ اما سقف سنگی طاق‌دار که تا حد زیادی با شعله‌ها درگیر بود، جلوی پیشروی آن‌ها را به فضای داخلی گرفت.
اگرچه با تلاش زیاد بسیاری از آثار هنری و مذهبی به محل امن انتقال یافتند؛ اما متاسفانه دود و آثار آتش به برخی از آن‌ها آسیب رساند یا از بین برد. شعله‌ها به محراب کلیسا و پنجره‌های گل رز نیز سرک کشیدند و آن‌ها را دستخوش آسیب کردند.
جمع‌بندی
در دل شهر افسون‌گر پاریس یک بنای باشکوه تاریخی با عنوان قلب معنوی و نماد مذهبی قرون گذشته خودنمایی می‌کند. کلیسای نوتردام که «بانوی ما» معنا می‌دهد به مریم باکره تقدیم شده است. آثار هنری بسیار برجسته‌ای در کلیسای جامع فرانسه وجود دارد که باارزش‌ترین و مقدس‌ترین آن‌ها را تاج خاری می‌دانند که چوبی آن را تشکیل می‌دهد که عیسی مسیح با آن به صلیبی کشیده شد.
همچنین مطالبی درباره:واحد پول ایتالیا، از لیره تا یورو